Hugo Sperrle: Duitse Luchtmaarschalk in WOII en NMT-proces

Hugo Sperrle, beklaagde tijdens het Neurenbergse NMT-proces OKW, geportretteerd in militaire kleding in een rechtszaal.
Hugo Sperrle, voormalig luchtmaarschalk van de Luftwaffe, als beklaagde tijdens het Neurenbergse High Command-proces.

Hugo Wilhelm Sperrle (7 februari 1885 – 2 april 1953) was een Duitse militair en Luchtmaarschalk (Generalfeldmarschall) in de Luftwaffe tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij was betrokken bij de opkomst van de Duitse luchtmacht en speelde een rol in grote conflicten, waaronder de Spaanse Burgeroorlog en de Tweede Wereldoorlog.

Vroege Leven en Eerste Wereldoorlog

Hugo Sperrle werd geboren op 7 februari 1885 in Ludwigsburg, een stad in het Duitse Keizerrijk. Hij was de zoon van Johannes Sperrle, een bierbrouwer, en Luise Karoline Nägele. Op jonge leeftijd sloot hij zich aan bij het Duitse leger, waar hij op 5 juli 1903 begon als Fahnenjunker (officierskandidaat). In 1904 werd hij bevorderd tot Leutnant en diende hij in het 8ste Württembergse Infanterieregiment.

Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog trad Sperrle toe tot de Luftstreitkräfte, de luchtmacht van het Duitse leger. Hij begon als waarnemer en trainde later als piloot. Tijdens de oorlog bekleedde hij verschillende commandoposities in de luchtverkenning. Zijn leidinggevende kwaliteiten brachten hem in 1918 tot de rang van Hauptmann (kapitein), waar hij luchtverkenningseenheden leidde die strategische informatie verschaften aan de veldlegers. Voor zijn verdiensten werd hij onderscheiden met de Huisorde van Hohenzollern met Zwaarden.

Interbellum

Na de Eerste Wereldoorlog trad Sperrle toe tot de Reichswehr, het leger van de Weimarrepubliek. Hij maakte deel uit van geheime initiatieven om de militaire luchtvaart nieuw leven in te blazen, waaronder de training van Duitse piloten op een geheime basis in Lipetsk, Sovjet-Unie. Deze samenwerking, hoewel beperkt door het Verdrag van Versailles, legde de basis voor de wederopbouw van een Duitse luchtmacht.

In de jaren 1920 en 1930 bekleedde Sperrle verschillende functies binnen de militaire staf. Hij was betrokken bij studies naar de Duitse oorlogservaringen, wat zijn kennis van tactieken en strategieën verder aanscherpte. In 1934, na de machtsovername door de nazi’s, werd Sperrle gepromoveerd tot Generalmajor (brigadegeneraal). Hij speelde een sleutelrol in de wederopbouw van de luchtmacht, die in maart 1935 officieel werd aangekondigd als de Luftwaffe.

Commandant van de Condorlegioen

In november 1936 werd Sperrle benoemd tot commandant van het Condorlegioen, een Duitse eenheid die vocht aan de kant van de nationalisten tijdens de Spaanse Burgeroorlog. Onder zijn leiding ontwikkelde het legioen nieuwe tactieken, waaronder grond-luchtcommunicatie en luchtsteunoperaties. Hoewel de campagne militaire innovaties opleverde, werd deze overschaduwd door controverses, zoals de bombardementen op Guernica in april 1937. Sperrle’s strategieën, die mede waren ontworpen door zijn stafchef Wolfram von Richthofen, waren gericht op het ondersteunen van de nationalistische opmars, maar ze wekten ook internationale kritiek vanwege het gebruik van luchtaanvallen tegen steden.

Tijdens de oorlog testte het Condorlegioen modernere vliegtuigen zoals de Heinkel He 111 en de Messerschmitt Bf 109. Deze vliegtuigen zouden later tijdens de Tweede Wereldoorlog een belangrijke rol spelen. Sperrle keerde in november 1937 terug naar Duitsland, waar hij werd gepromoveerd tot General der Flieger (generaal van de luchtmacht).

Betrokkenheid bij de Anschluss en Annexatie van Tsjecho-Slowakije

Vanaf februari 1938 leidde Sperrle Luftwaffengruppenkommando 3, dat later werd omgevormd tot Luftflotte 3. In deze rol speelde hij een sleutelrol in de luchtsteunoperaties tijdens de Anschluss (annexatie van Oostenrijk) en de annexatie van het Sudetenland. De Luftwaffe werd door Adolf Hitler gebruikt als dreigmiddel in diplomatieke onderhandelingen. Sperrle nam deel aan ontmoetingen met buitenlandse leiders en ondersteunde de Duitse propaganda die de macht van de luchtmacht benadrukte.

Tijdens de annexatie van Tsjecho-Slowakije in maart 1939 werden de dreigementen van bombardementen door Sperrle’s luchtvloot gebruikt om de Tsjechoslowaakse regering onder druk te zetten. Hoewel deze operaties zonder direct geweld verliepen, lieten ze zien hoe Duitsland luchtmacht als politiek instrument inzette.

Tweede Wereldoorlog: De Westerse Fronten

Met het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in september 1939 werd Luftflotte 3 onder Sperrle verantwoordelijk voor operaties aan het westelijke front. Tijdens de Slag om Frankrijk in 1940 ondersteunde zijn luchtvloot de Duitse grondtroepen door middel van tactische bombardementen en luchtverkenning. Deze samenwerking droeg bij aan de snelle Duitse overwinning.

Na de val van Frankrijk werd Sperrle’s luchtvloot ingezet tijdens de Slag om Engeland. Hij gaf leiding aan bombardementen op Britse steden en militaire doelen. Sperrle’s luchtvloot, die voornamelijk opereerde vanuit West-Frankrijk, speelde ook een belangrijke rol in nachtelijke bombardementen tijdens de Blitz in 1940-1941. Deze campagnes brachten zware verliezen met zich mee, zowel voor de Luftwaffe als voor de Britse burgerbevolking.

Tweede Wereldoorlog: Verdediging van West-Europa en de Slag om Normandië

Na de nederlaag van Duitsland in de Slag om Engeland kreeg Luftflotte 3 een verdedigende rol toegewezen. Sperrle werd belast met het beschermen van West-Europa tegen geallieerde bombardementen en invasies. Met de opkomst van de Gecombineerde Bomberoffensief (1943) werd zijn luchtvloot geconfronteerd met zware aanvallen door de Royal Air Force (RAF) en de United States Army Air Forces (USAAF). Sperrle’s luchtmacht leed zware verliezen door de voortdurende luchtoorlog en het tekort aan ervaren piloten en vliegtuigen.

In januari 1944 werd Sperrle’s luchtmacht ingezet voor Operatie Steinbock, een campagne gericht op nachtelijke bombardementen op Britse steden als vergelding voor de geallieerde aanvallen. Hoewel deze operatie bedoeld was om de moraal van de Britse bevolking te ondermijnen, had het slechts beperkte militaire effectiviteit. Het operationele verlies van meer dan 300 vliegtuigen maakte de situatie van de Luftwaffe nog nijpender.

In juni 1944, tijdens de geallieerde landingen in Normandië (D-Day), stond Luftflotte 3 onder Sperrle voor een enorme uitdaging. Vanwege intensieve geallieerde bombardementen voorafgaand aan de invasie, waren zijn vliegvelden en radarfaciliteiten zwaar beschadigd. Zijn luchtvloot kon slechts een fractie van de benodigde sorties uitvoeren om de geallieerden tegen te houden. Binnen enkele dagen na de landingen was de luchtvloot grotendeels ineffectief. Sperrle kreeg zware kritiek vanwege zijn vermeende gebrek aan daadkracht en werd op 23 augustus 1944 ontslagen. Hij bracht de rest van de oorlog door in de Führerreserve zonder actieve rol.

Na de Oorlog: Proces en Latere Jaren

Na de oorlog werd Sperrle gearresteerd door de Britse troepen en berecht tijdens het High Command Trial, een onderdeel van de Processen van Neurenberg. Hij werd beschuldigd van oorlogsmisdaden, waaronder zijn rol in de Spaanse Burgeroorlog en de bombardementen op burgerdoelen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Tijdens zijn proces benadrukte hij dat hij enkel bevelen uitvoerde binnen de militaire hiërarchie. Uiteindelijk werd hij vrijgesproken van alle aanklachten.

Na zijn vrijlating in 1949 trok Sperrle zich terug uit het publieke leven. Hij overleed op 2 april 1953 in München. Zijn dood markeerde het einde van een complexe carrière, waarin hij zowel als een tactisch bekwaam commandant als een controversiële figuur binnen de militaire luchtvaart werd beschouwd.

Beoordeling van Hugo Sperrle

Sperrle’s nalatenschap wordt gekenmerkt door zijn invloed op de ontwikkeling van tactische luchtmachtoperaties en zijn rol in enkele van de meest controversiële bombardementen van de twintigste eeuw. Hoewel zijn militaire strategieën tijdens de Spaanse Burgeroorlog innovatief waren, bleef zijn bijdrage tijdens de Tweede Wereldoorlog onderhevig aan zware kritiek. Zijn onvermogen om effectief weerstand te bieden tegen de geallieerde luchtoverwicht in West-Europa leidde tot aanzienlijke verliezen en beperkte zijn reputatie als militaire leider.

Bronnen en meer informatie

  1. Afbeelding: Hugo Sperrle, public domain, via wiki commens
  2. Corum, James (2006). The Luftwaffe in Normandië: Strategische keuzes in de luchtoorlog. Routledge. ISBN 978-0-415-44942-7.
  3. Overy, Richard J. (2013). The Bombing War: Europe 1939–1945. London & New York: Allen Lane. ISBN 978-0-7139-9561-9.
  4. Mitcham, Samuel (2007). Eagles of the Third Reich: De Luftwaffe in de Tweede Wereldoorlog. Stackpole Books. ISBN 978-0-8117-3405-9.
  5. Hümmelchen, Gerhard (2011). Hitlers militaire elite: biografieën van Duitse bevelhebbers. Primus Verlag. ISBN 978-3-89678-727-9.
  6. Bronnen Mei1940