HMS Janus: Britse J-klasse torpedobootjager in

By
Redactie Mei 1940
-
0
Foto van de Britse torpedobootjager HMS Janus tijdens proefvaarten op zee, gebouwd voor de Royal Navy in 1938.
HMS Janus, een J-klasse torpedobootjager, onderweg tijdens haar proefvaarten in 1938, gebouwd voor de Royal Navy.

HMS Janus was een Javelin- of J-klasse torpedobootjager van de Royal Navy, genoemd naar de Romeinse god Janus. Het schip werd besteld bij Swan Hunter & Wigham Richardson Limited in Wallsend-on-Tyne als onderdeel van het bouwprogramma van 1936. Ze werd op 29 september 1937 te water gelaten, op 10 november 1938 gedoopt en op 5 augustus 1939 in dienst gesteld.

Technische Specificaties van HMS Janus

De HMS Janus was een torpedobootjager met een indrukwekkende combinatie van snelheid, bewapening en operationele capaciteiten, ontworpen voor veelzijdige maritieme operaties.

Algemene Kenmerken

  • Klasse en type: J-klasse torpedobootjager
  • Waterverplaatsing:
    • Standaard: 1.690 long tons (1.720 ton)
    • Volgeladen: 2.330 long tons (2.370 ton)
  • Afmetingen:
    • Lengte: 356 ft 6 in (108,66 m)
    • Breedte: 35 ft 9 in (10,90 m)
    • Diepgang: 12 ft 6 in (3,81 m)

Aandrijving en Prestaties

  • Motorvermogen: 44.000 shp (33.000 kW), geleverd door twee Admiralty 3-drum ketels
  • Voortstuwing: 2 assen aangedreven door 2 tandwielstoomturbines
  • Snelheid: 36 knopen (67 km/u; 41 mph)
  • Actieradius: 5.500 zeemijl (10.200 km) bij 15 knopen (28 km/u)

Bewapening

  • Hoofdgeschut:
    • 3 × twin QF 4,7-inch (120 mm) Mk XII kanonnen
  • Luchtafweer:
    • 1 × quadruple QF 2-ponder (40 mm) luchtafweerkanon
    • 2 × quadruple QF 0,5-inch (12,7 mm) Mk III luchtafweermitrailleurs
  • Torpedobuizen:
    • 2 × quintuple 21-inch (533 mm) torpedobuizen
  • Dieptebommen:
    • 20 stuks, uitgerust met 1 rek en 2 werpers

Bezetting en Apparatuur

  • Bemanning: 183 personen (218 voor flotilleleiders)
  • Detectiesystemen: ASDIC (onderzeebootdetectieapparatuur)

Operationele Geschiedenis

Taken in de Noordzee

Na haar indienststelling in augustus 1939 opereerde HMS Janus voornamelijk in de Noordzee. Tijdens deze periode nam zij deel aan meer dan 20 konvooitaken. Op 30 april 1940 was ze betrokken bij een incident nabij Namsos, Noorwegen, waarbij de Britse sloep HMS Bittern door Duitse Junkers Ju 87-stortbommenwerpers zwaar werd beschadigd. HMS Janus moest de Bittern tot zinken brengen om te voorkomen dat het schip in vijandelijke handen zou vallen.

Middellandse Zee Campagnes

In mei 1940 werd HMS Janus toegewezen aan de 14e Destroyer Flotilla, gestationeerd in Alexandrië. In de Middellandse Zee speelde zij een cruciale rol in verschillende veldslagen:

  • Slag bij Calabrië (juli 1940): Hier nam zij deel aan een van de eerste grote zeeslagen tussen de Britse en Italiaanse marines.
  • Slag bij Kaap Matapan (maart 1941): Een belangrijke Britse overwinning waarbij de Italiaanse marine zware verliezen leed.
  • Actie nabij Sfax (april 1941): HMS Janus leverde ondersteunend vuur tijdens gevechten aan de kust van Tunesië.

Het Lot van HMS Janus

HMS Janus werd op 23 januari 1944 tot zinken gebracht tijdens de gevechten bij het Anzio-strandhoofd in West-Italië. Ze werd geraakt door een Duitse Fritz X-geleide bom, gelanceerd door een Heinkel He 111-bommenwerper. Er wordt ook gespeculeerd dat het schip is geraakt door een Henschel Hs 293-glijbom of een conventionele torpedo, maar dit blijft onduidelijk.

Laatste Momenten

Binnen slechts 20 minuten na de inslag zonk HMS Janus. Tijdens de landingen had het schip meer dan 500 salvo’s van 4,7-inch granaten afgevuurd ter ondersteuning van de geallieerde troepen aan land. Van de bemanning overleefden slechts 80 bemanningsleden, die werden gered door HMS Laforey en kleinere schepen.

Conclusie

HMS Janus vertegenwoordigde de technologische en strategische vooruitgang van de Royal Navy in de vroege jaren van de Tweede Wereldoorlog. Haar inzet in zowel de Noordzee als de Middellandse Zee toont de veelzijdigheid en het belang van de J-klasse torpedobootjagers in de strijd tegen de Asmogendheden. Haar tragische einde herinnert ons aan de gevaren van de oorlog en het doorzettingsvermogen van de geallieerde zeemachten.

Bronnen en meer informatie

  1. Colledge, J. J.; Warlow, Ben (2006) [1969]. Ships of the Royal Navy: The Complete Record of all Fighting Ships of the Royal Navy (Rev. ed.). London: Chatham Publishing. ISBN 978-1-86176-281-8.
  2. Afbeelding: Royal Navy official photographer, Public domain, via Wikimedia Commons
  3. English, John (2001). Afridi to Nizam: British Fleet Destroyers 1937–43. Gravesend, Kent: World Ship Society. ISBN 0-905617-64-9.
  4. Friedman, Norman (2006). British Destroyers and Frigates, the Second World War and After. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 1-86176-137-6.
  5. Hodges, Peter; Friedman, Norman (1979). Destroyer Weapons of World War 2. Greenwich: Conway Maritime Press. ISBN 978-0-85177-137-3.
  6. Langtree, Charles (2002). The Kelly’s: British J, K, and N Class Destroyers of World War II. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 1-55750-422-9.
  7. Lenton, H. T. (1998). British & Empire Warships of the Second World War. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 1-55750-048-7.
  8. Rohwer, Jürgen (2005). Chronology of the War at Sea 1939–1945: The Naval History of World War Two (Third Revised ed.). Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 1-59114-119-2.
  9. Whitley, M. J. (1988). Destroyers of World War Two: An International Encyclopedia. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press. ISBN 0-87021-326-1.
  10. Winser, John de D (1999). B.E.F. Ships Before, At and After Dunkirk. Gravesend: World Ship Society. ISBN 0-905617-91-6.
  11. Bronnen Mei1940