Hans Fritz Scholl (22 september 1918 – 22 februari 1943) was een van de oprichters van de Witte Roos, een verzetsgroep in nazi-Duitsland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Samen met Alexander Schmorell was Scholl de voornaamste auteur van pamfletten die opriepen tot vreedzaam verzet tegen het nazi-regime. Scholl werd veroordeeld wegens hoogverraad en geëxecuteerd door het nazibewind in 1943.
Inhouds opgave
Vroege leven en jeugdjaren
Hans Scholl werd geboren in Ingersheim (nu deel van Crailsheim, Baden-Württemberg) op 22 september 1918. Hij was de zoon van Robert Scholl, een latere burgemeester van Forchtenberg am Kocher, en Magdalena Scholl. Hans was de tweede oudste van zes kinderen, met zussen en broers waaronder Inge (1917–1998), Elisabeth (1920–2020), Sophie (1921–1943), Werner (1922–1944) en Thilde (1925–1926). Het gezin werd luthers opgevoed, hoewel Hans op een gegeven moment overwoog om zich tot het katholicisme te bekeren.
Lidmaatschap van de Hitlerjugend
Tegen de wens van zijn vader in sloot Hans zich op 15 april 1933 enthousiast aan bij de Hitlerjugend. Hij bekleedde zelfs leiderschapsfuncties binnen de Deutsches Jungvolk, maar begon al snel teleurgesteld te raken in de organisatie toen hij de ware aard ervan doorzag. Zijn afkeer groeide door het fanatisme en de strikte hiërarchie die de beweging kenmerkten.
Arrestatie en proces van 1937–1938
In de jaren 1937–1938 werd Scholl gearresteerd wegens deelname aan een verboden jeugdorganisatie, de Deutsche Jungenschaft vom 1.11.1929 (d.j.1.11). Tijdens het proces werd hij ook aangeklaagd op grond van Paragraaf 175 van het Duitse Strafwetboek, dat homoseksueel gedrag strafbaar stelde. Scholl gaf toe tot twee seksuele relaties te hebben gehad, wat leidde tot zijn veroordeling. De rechter toonde echter begrip en zag zijn daden als “jeugdige uitspattingen”. Hans verliet de rechtszaal zonder strafblad, maar de zaak bleef bij de familie onbekend.
Medische studies en militaire dienst
In 1937 trad Scholl vrijwillig toe tot de Reichsarbeitsdienst en in 1939 begon hij aan zijn medische studie aan de Ludwig Maximilians-Universiteit in München. Zijn ervaringen aan het front, waar hij als medisch sergeant diende, versterkten zijn overtuigingen tegen de oorlog en het nazi-regime. Hij kwam in contact met docenten en studenten met christelijk-ethische en antinazistische opvattingen, wat bijdroeg aan zijn groeiende verzet.
De oprichting van de Witte Roos
Hans Scholl begon samen met Alexander Schmorell de verzetsbeweging de Witte Roos in 1940–1941. Geïnspireerd door hun ervaringen aan het Oostfront en verhalen over massamoorden in Polen en de Sovjet-Unie, schreven ze pamfletten waarin ze het Duitse volk opriepen zich tegen het regime te keren. De teksten verwezen naar filosofen als Aristoteles en dichters als Goethe om hun oproep kracht bij te zetten. Pamfletten werden verspreid via telefoonboeken, universiteiten en post.
Samenwerking en uitbreiding
Na hun terugkeer van het Oostfront in oktober 1942 sloten Willi Graf en Sophie Scholl zich aan bij de groep, gevolgd door professor Kurt Huber. Er werden nog twee pamfletten geschreven en verspreid door studenten en academici in steden als München, Hamburg en Ulm. De Witte Roos werd een symbool van intellectuele en morele moed in een tijd van extreme onderdrukking.
Arrestatie en proces
Op 18 februari 1943 werden Hans en Sophie Scholl gearresteerd terwijl ze pamfletten uitdeelden aan de Ludwig Maximilians-Universiteit in München. De conciërge, Jakob Schmid, had hen betrapt en meldde dit aan de Gestapo. Tijdens het verhoor probeerde Hans de rol van andere leden te verbergen en nam hij de verantwoordelijkheid op zich. Ondanks zijn pogingen werden hij, Sophie en Christoph Probst berecht en op 22 februari veroordeeld tot de doodstraf door rechter Roland Freisler.
Executie
De executie vond dezelfde dag plaats in de Stadelheim-gevangenis. Hans Scholl ging zijn dood tegemoet met de woorden “Es lebe die Freiheit!” (“Leve de vrijheid!”). Sophie en Probst ondergingen hetzelfde lot. Hun vastberadenheid en moed inspireerden velen en de pamfletten van de Witte Roos werden later door de geallieerden verspreid om hun boodschap door heel Duitsland te verspreiden.
Nalatenschap en betekenis
De Witte Roos wordt gezien als een van de meest opmerkelijke verzetsbewegingen uit de 20e eeuw. Hun oproepen tot vrede en vrijheid zijn een krachtig voorbeeld van moreel en intellectueel verzet tegen onrecht. Pas in 1998 werden de vonnissen tegen Hans Scholl en andere leden officieel ongeldig verklaard. In 2003 werd Hans, samen met Sophie, door het Duitse publiek verkozen tot een van de belangrijkste Duitsers aller tijden.
Conclusie
Hans Scholl’s rol in de Witte Roos laat zien hoe individuen zich kunnen verzetten tegen onderdrukking, zelfs in de meest gevaarlijke omstandigheden. Hun acties vormen een blijvende herinnering aan de kracht van overtuiging en moed in tijden van tirannie.
Bronnen en meer informatie
- Afbeelding: Unknown German military officer, Public domain, via Wikimedia Commons
- “The White Rose: Munich, 1942-1943” door Inge Scholl – Dit boek, geschreven door de zus van Hans en Sophie, biedt een gedetailleerd verslag van de oprichting en activiteiten van de Witte Roos.
- “Sophie Scholl and the White Rose” door Annette Dumbach en Jud Newborn – Een grondige analyse van de beweging en de betrokken leden.
- Bronnen en meer informatie
