Gustav Kleikamp: Duitse Marineofficier in Twee Wereldoorlogen

Gustav Kleikamp podczas wizyty Adolfa Hitlera na Westerplatte
Gustav Kleikamp gefotografeerd met Adolf Hitler tijdens hun bezoek aan Westerplatte in 1939, een cruciaal moment in de geschiedenis.

Gustav Kleikamp, geboren op 8 maart 1896 in Fiddichow an der Oder, begon zijn loopbaan in de Keizerlijke Duitse Marine op 1 april 1913 als Seekadett aan boord van de pantserkruiser SMS Vineta. Na zijn basistraining werd hij op 3 april 1914 overgeplaatst naar de Marineschule Mürwik. Met het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog werd hij toegewezen aan de slagkruiser SMS Derfflinger als communicatieofficier. In 1915 werd hij bevorderd tot Leutnant zur See.

Vanaf maart 1918 volgde hij een opleiding aan de Ubootschule en diende hij als wachtsofficier op de onderzeeër SM U-9. Later dat jaar werd hij administratief officier bij de 1. U-Kreuzerflottille. Deze functies vervulde hij tot het einde van de oorlog in 1918.

Dienst in de Reichsmarine

Na de val van de Duitse monarchie bleef Kleikamp actief in de marine, nu als lid van de Marine-Brigade Ehrhardt, een paramilitaire eenheid. Op 7 januari 1920 ontving hij een voorlopige promotie tot Oberleutnant zur See, die op 14 mei 1921 werd bevestigd.

Vanaf oktober 1920 werd Kleikamp toegewezen aan de lichte kruiser SMS Hamburg als communicatie- en wachtsofficier. Later, in december 1921, volgde een overplaatsing naar het slagschip SMS Braunschweig, waar hij tot oktober 1922 diende. Daarna kreeg hij het commando over de mijnenveger M 113, een functie die hij een jaar bekleedde.

In oktober 1923 trad hij toe tot de staf van de Marinenachrichtenschule. Hij werd in 1925 bevorderd tot Kapitänleutnant en trad in dienst op het slagschip SMS Hannover als Rollenoffizier. Toen de Hannover uit dienst werd genomen, ging hij over naar het slagschip SMS Schlesien, het vlaggenschip van de Marinestation Nordsee.

Van september 1928 tot 1930 was Kleikamp verantwoordelijk voor training en opleiding op de lichte kruiser SMS Emden. Hierna werd hij benoemd tot directeur van de Nachrichtenmittelversuchsanstalt, een onderzoeksinstituut gericht op technische maritieme communicatie.

Overgang naar de Kriegsmarine

Met de oprichting van de Kriegsmarine in 1935 kreeg Kleikamp de functie van eerste officier op het slagschip SMS Schleswig-Holstein. Na een periode als directeur van de Gruppe Technisches Nachrichtenwesen werd hij op 26 april 1939 commandant van de Schleswig-Holstein.

Dit schip was oorspronkelijk bedoeld voor ontmanteling en ombouw tot doelwit voor schietoefeningen, maar veranderde van rol vanwege de voorbereidingen voor de invasie van Polen. In augustus 1939 voerde de Schleswig-Holstein een diplomatieke missie uit naar Danzig, wat in werkelijkheid een dekmantel was voor de stationering van een landingsmacht in de regio.

Tweede Wereldoorlog: Rol in de Invasie van Polen en Andere Campagnes

Op 1 september 1939 om 04:45 gaf Gustav Kleikamp het bevel om de Poolse militaire post Westerplatte aan te vallen. Twee minuten later vuurden de 28 cm kanonnen van de Schleswig-Holstein de eerste salvo’s af, waarmee de Tweede Wereldoorlog formeel begon. De aanval werd uitgevoerd als onderdeel van een breder offensief om de haven van Danzig veilig te stellen. Naast artillerieondersteuning leverde het schip ook troepen en luchtafweerwapens voor de aanval.

In april 1940 nam de Schleswig-Holstein deel aan de operatie tegen Denemarken als vlaggenschip van Kriegsschiffgruppe 7. Deze groep was verantwoordelijk voor de bezetting van de Deense havens Nyborg en Korsør.

Invasieplannen en Strategische Posities

Na de val van Frankrijk in juni 1940 werd Kleikamp benoemd tot Chef der Seebefehlsstelle Calais, waar hij toezicht hield op de voorbereidingen van Operatie Zeeleeuw, het geplande Duitse offensief tegen Groot-Brittannië. In deze rol diende hij ook als Chef der Transportflotte C. Toen de invasie van Groot-Brittannië werd geannuleerd, kreeg hij een functie bij het Marinehoofdkwartier, waar hij leiding gaf aan de Hauptamt Kriegsschiffbau, een afdeling die verantwoordelijk was voor scheepsbouw en militaire planning.

Van maart 1943 tot eind 1944 diende Kleikamp, inmiddels bevorderd tot Vizeadmiral, als Kommandierender Admiral in de bezette Nederlanden. Zijn taken omvatten zowel maritieme operaties als het beheer van transport- en logistieke routes. In de laatste maanden van de oorlog werd hij benoemd tot Kommandierender Admiral Deutsche Bucht, een strategisch gebied dat belangrijk was voor de Duitse verdedigingsplannen.

Na de Oorlog: Gevangenschap en Later Leven

Na de Duitse capitulatie op 7 mei 1945 werd Kleikamp krijgsgevangen genomen door de Britten. Hij bleef in gevangenschap tot 18 april 1947. In de naoorlogse jaren verkeerde hij in slechte gezondheid en was hij werkloos tot 1952, toen hij werk vond bij Hugo Stinnes in Mülheim an der Ruhr. Hij overleed daar op 13 september 1952.

Conclusie

Gustav Kleikamp vervulde een belangrijke rol in diverse militaire operaties van de 20e eeuw, waaronder de Duitse aanval op Polen en de bezetting van Denemarken. Zijn loopbaan illustreert de complexe en gewelddadige ontwikkelingen in Duitsland gedurende de eerste helft van de 20e eeuw. Na de oorlog leefde hij een teruggetrokken bestaan, beïnvloed door gezondheidsproblemen en werkloosheid, tot zijn overlijden in 1952.

Bronnen en meer informatie

  1. Afbeelding: Autor nieznany, Public domain, via Wikimedia Commons
  2. Bradley, Dermot (Hrsg.), Hildebrand, Hans H., Henriot, Ernest: Deutschlands Admirale 1849–1945. Die militärischen Werdegänge der See-, Ingenieur-, Sanitäts-, Waffen- und Verwaltungsoffiziere im Admiralsrang. Band: H–O. Osnabrück: Biblio Verlag, 1989. ISBN 3-7648-1499-3.
  3. Patzwall, Klaus D., Scherzer, Veit: Das Deutsche Kreuz 1941–1945. Band II: Geschichte und Inhaber. Norderstedt: Verlag Klaus D. Patzwall, 2001. ISBN 3-931533-45-X.
  4. Bronnen Mei1940