
Giovanni Messe (10 december 1883 – 18 december 1968) was een Italiaanse veldmaarschalk en politicus die een prominente rol speelde tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij werd gevangen genomen in Tunesië, maar na de wapenstilstand van september 1943 werd hij benoemd tot stafchef van het Italiaanse Cobelligerente Leger. Later werd hij verkozen tot lid van de Italiaanse Senaat. Hij wordt door velen beschouwd als de beste Italiaanse generaal van de oorlog.
Inhouds opgave
Vroege leven en militaire carrière
Giovanni Messe werd geboren op 10 december 1883 in Mesagne, in de provincie Brindisi, gelegen in de regio Apulië, Italië. Zijn militaire carrière begon in 1901 toen hij toetrad tot het Italiaanse leger. Al snel bewees hij zijn waarde tijdens de Italiaanse verovering van Libië en later in de Eerste Wereldoorlog.
Arditi en het Italiaanse leger in de Eerste Wereldoorlog
Een van Messe’s belangrijkste bijdragen aan de Italiaanse militaire geschiedenis was zijn rol in de oprichting en training van de “Arditi”, een elite-eenheid binnen de Italiaanse infanterie. De Arditi waren gespecialiseerd in het doorbreken van vijandelijke linies en werden beroemd vanwege hun moed en effectiviteit op het slagveld. Messe klom al snel op in de rangen en bereikte de rang van maggiore (majoor), waarna hij het commando kreeg over het IX Arditi-regiment dat actief was in het Monte Grappa-gebied. Zijn prestaties tijdens de Eerste Wereldoorlog leverden hem talloze militaire onderscheidingen op, en na de oorlog werd hij benoemd tot adjudant van koning Victor Emmanuel III, een functie die hij van 1923 tot 1927 vervulde.
Carrière tijdens de Tweede Wereldoorlog
Ethiopië en de opkomst in de rang
In september 1935 werd Giovanni Messe bevorderd tot brigadegeneraal en kreeg hij het bevel over een gemotoriseerde brigade in Verona. Tijdens de Tweede Italiaans-Ethiopische Oorlog (1935-1936) leidde hij zijn eenheden met succes, wat leidde tot zijn promotie tot generaal-majoor. Dit succes gaf hem het commando over de 3e Cavaleriedivisie, een functie waarin hij zijn talenten verder bewees.
Invasie van Griekenland (1940-1941)
Tijdens de Greco-Italiaanse Oorlog (1940-1941), een onderdeel van de bredere Balkancampagne, kreeg Messe het bevel over het Speciale Legerkorps vanaf 15 november 1940. Zijn aanvankelijke succes tegen de Griekse troepen onder leiding van generaal Alexandros Papagos kon niet voorkomen dat de Italiaanse troepen in de loop van de winter in het defensief werden gedwongen. Uiteindelijk moest Italië een beroep doen op de Duitse Wehrmacht om de situatie in hun voordeel te keren. In april 1941, met de hulp van Duitse troepen, eindigde de Slag om Griekenland in een overwinning voor de Asmogendheden.
Operatie Barbarossa: Italiaanse deelname aan het Oostfront
In 1941, tijdens Operatie Barbarossa (de Duitse invasie van de Sovjet-Unie), werd Giovanni Messe benoemd tot commandant van het Corpo di Spedizione Italiano in Russia (CSIR), het Italiaanse Expeditieleger in Rusland. Deze eenheid bestond voornamelijk uit mobiele infanterie- en cavalerie-eenheden en werd ingezet aan het zuidelijke deel van het Oostfront.
Hoewel Messe een ervaren commandant was, was hij vanaf het begin sceptisch over de uitrusting en het materiaal van zijn troepen. De Italiaanse troepen waren niet adequaat voorbereid op de extreme omstandigheden aan het Oostfront, zoals het gebrek aan zware antitankwapens en winteruitrusting. In juli 1942 werd het CSIR vervangen door het veel grotere Italiaanse Leger in Rusland (ARMIR), onder bevel van generaal Italo Gariboldi. Op 1 november 1942 werd Messe teruggeroepen naar Italië.
De campagne in Rusland was desastreus voor de Asmogendheden, vooral tijdens en na de Slag om Stalingrad. Het Italiaanse leger, samen met Duitse, Roemeense en Hongaarse troepen, leed zware verliezen tijdens Operatie Saturnus, waarin de Sovjettroepen de flank van het Italiaanse front doorbraken.
Tunesië en de Afrikaanse veldtocht
In februari 1943, na de nederlagen in Rusland, kreeg Giovanni Messe het bevel over het Italo-Duitse Pantserleger in Noord-Afrika, dat eerder onder leiding stond van veldmaarschalk Erwin Rommel. Het leger werd hernoemd tot de 1e Italiaanse Leger en omvatte een Duitse en drie Italiaanse korpsen. Rommel kreeg het bevel over het Afrika Korps, maar was door ziekte grotendeels afwezig.
Messe moest een reeks defensieve operaties leiden tegen de oprukkende Britse en geallieerde troepen in Tunesië, wat uiteindelijk leidde tot de nederlaag bij de Mareth-linie. Ondanks Messe’s inspanningen en zijn promotie tot veldmaarschalk van Italië op 12 mei 1943, kon hij de ineenstorting van het Duitse 5e Pantserleger en de overgave van de as-troepen in Noord-Afrika niet voorkomen. Op 13 mei 1943 gaf Messe zich officieel over aan de Britse en Nieuw-Zeelandse troepen onder leiding van generaal Bernard Freyberg.
Na de wapenstilstand en de Italiaanse Cobelligerente Leger
Na de Italiaanse wapenstilstand in september 1943, waarbij Italië zich overgaf aan de geallieerden, bleef Giovanni Messe loyaal aan koning Victor Emmanuel III. Hij werd benoemd tot stafchef van het Italiaanse Cobelligerente Leger, een heropgericht leger bestaande uit Italiaanse troepen die trouw bleven aan de monarchie en bewapend werden door de geallieerden. Messe leidde deze eenheden tot het einde van de oorlog en speelde een belangrijke rol in het herwinnen van Italië’s militaire eer.
Na zijn pensioen in 1947, na 46 jaar militaire dienst, bleef Messe actief in de Italiaanse politiek en veteranenzaken.
Het latere leven en politieke carrière
Na zijn pensionering werd Giovanni Messe een van de oprichters van de Armata Italiana della Libertà (Italiaanse Leger van de Vrijheid), een anticommunistische paramilitaire organisatie. Hij bleef populair onder zijn voormalige soldaten en werd in 1953 verkozen tot senator in de Italiaanse Senaat, waar hij diende tot 1955.
Publicaties en nalatenschap
Messe schreef een boek over zijn ervaringen in Noord-Afrika, getiteld Come finì la guerra in Africa. La mia armata in Tunisia (“Hoe de oorlog in Afrika eindigde. Mijn leger in Tunesië”). Dit werk biedt waardevolle inzichten in de Italiaanse militaire betrokkenheid in Noord-Afrika. Zijn nalatenschap werd verder benadrukt door de publicatie van een biografie door Luigi Argentieri, getiteld Messe—soggetto di un’altra storia (“Messe—onderwerp van een ander verhaal”), die in 1997 werd uitgebracht.
Giovanni Messe overleed op 18 december 1968, op 85-jarige leeftijd. Hij wordt herinnerd als een van de meest capabele en gerespecteerde Italiaanse militaire leiders van de Tweede Wereldoorlog.
Conclusie
Giovanni Messe was een cruciale militaire leider voor Italië in zowel de Eerste als de Tweede Wereldoorlog. Zijn strategische inzichten en loyaliteit aan het Italiaanse koningshuis maakten hem een belangrijk figuur tijdens enkele van de meest cruciale momenten in de Italiaanse militaire geschiedenis. Hoewel hij uiteindelijk nederlagen leed in Noord-Afrika en Rusland, toonde hij consistent leiderschap en toewijding aan zijn troepen en zijn land. Zijn nalatenschap leeft voort in zowel de Italiaanse politiek als militaire geschiedenis.
Bronnen
- Afbeelding: Italian Army Photographer, Public domain, via Wikimedia Commons
- “Giovanni Messe”. Encyclopaedia Britannica.
- Bronnen Mei1940
- Generale Messe surrender aan geallieerden, Second World War Database.
- Luigi Argentieri, Messe—soggetto di un’altra storia, 1997.