Het Staalpact (Duits: Stahlpakt; Italiaans:Patto d’Acciaio), formeel bekend als het Vriendschapspact en Alliantie tussen Duitsland en Italië, was een overeenkomst tussen fascistisch Italië en nazi-Duitsland, op 22 mei 1939 getekend door de ministers van Buitenlandse Zaken van Italië en Duitsland, respectievelijk graaf Galeazzo Ciano en Joachim von Ribbentrop.
Het Pact bestond uit twee delen: de eerste sectie was een open verklaring van de voortzetting van vertrouwen en samenwerking tussen Duitsland en Italië terwijl de tweede, een “Geheim Aanvullend Protocol” een unie van militaire en economische beleidsmaatregelen aanmoedigde. Echter, sommige leden van de Italiaanse regering, inclusief de ondertekenaar Ciano, waren tegen het Pact.
Het was de Italiaanse leider Benito Mussolini die de overeenkomst de bijnaam van “Staalpact” gaf, nadat hem verteld was dat zijn originele naam, het “Bloedpact”, waarschijnlijk slecht ontvangen zou worden in Italië.
Op 23 november 1940 sloot Roemenië zich bij het pact aan.
Het pact werd gesloten in de veronderstelling dat een oorlog met de Westerse democratieën binnen vier jaar onvermijdelijk zou zijn. Die veronderstelling werd hoofdzakelijk verkondigd door de Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Joachim von Ribbentrop. De voorziene geldigheidsduur van het pact was tien jaar, maar die zou nooit volgemaakt worden.
Het pact smeedde een alliantie tussen Italië en Duitsland. Het behelsde samenwerking op economisch en militair vlak. In geval van oorlog zouden beide partijen elkaar onmiddellijke hulp en ondersteuning verlenen en geen van beide partijen zou een separate wapenstilstand tekenen.
Artikelen
Article 1 stated that Germany and Italy were to stay in communication with one another, in order to ‘come to an understanding of all common interests or the European situation as a whole’.
Article II obliged Italy and Germany to follow a similar foreign policy: for example, the two countries agreed, in the event of any ‘international happenings’,to enter into mutual consultation.
Article III promised the full military support of the signatories should the other country go to war.
Article IV supported the intentions of Article III, encouraging the establishment of greater cooperation in ‘the military sphere and the sphere of war economy’. This article also supported greater communication between Italy and Germany in order to achieve economic and military cooperation.
Article V compelled Italy and Germany to agree to all future armistices, further supporting increasing military planning between the two countries.
Article VI of the Pact instilled the importance of maintaining relations with countries which were friendly towards either Italy or Germany.
Article VII of the Pact of Friendship and Alliance between Germany and Italy dealt with the validity of the Pact: it stated that the Pact came into force upon completion and that it would last until 1949.
Secret Supplementary Protocols
The Secret Supplementary Protocols of the Pact of Steel, which were split into two sections, were not made public at the time of the signing of the Pact by Ribbentrop and Ciano.
The first section urged the countries to quicken their joint military and economic cooperation whilst the second section committed the two countries to cooperate in ‘matters of the press, the news service and the propaganda’ to promote the power and image of the Rome-Berlin Axis. To aid in this, each country was to assign ‘one or several specialists’ of their country in the capital city of the other for close liaisons with the Foreign Minister of that country.
