De Autoblindo 40, 41 en 43 (afgekort AB 40, 41 en 43) waren Italiaanse pantserwagens die voornamelijk tijdens de Tweede Wereldoorlog in gebruik werden genomen. Deze voertuigen werden geproduceerd door het consortium Fiat-Ansaldo en waren een belangrijke aanwinst voor zowel het Italiaanse leger als de politie. De meeste voertuigen waren uitgerust met een 20 mm Breda 35-autokanon en een coaxiaal geplaatste 8 mm machinegeweer in een koepel, vergelijkbaar met die van de Fiat L6/40-tank. Daarnaast had de pantserwagen ook een achterwaarts gerichte machinegeweer in de romp.
Inhouds opgave
Ontwikkeling van de Autoblindo-serie
In 1937 stelde het Italiaanse Ministerie van Oorlog specificaties op voor een nieuwe pantserwagen, de zogenaamde autoblindomitragliatrice. Deze wagen moest voldoen aan de eisen van zowel langeafstandsverkenningseenheden als koloniale politietaken. De vraag naar een veelzijdig voertuig voor zowel militaire als politie-inzet leidde tot een samenwerkingsverband tussen Fiat-SPA en Ansaldo-Fossati, twee van de grootste Italiaanse industriële consortia op dat moment.
In mei 1939 werd het ontwerp van de nieuwe pantserwagen, de Abm 1, onthuld tijdens de opening van de Fiat Mirafiori-fabriek in Turijn. Twee prototypes waren gebouwd: een voor militair gebruik en een voor politiewerk. Na diverse veldproeven door het Italiaanse leger werd het ontwerp in mei 1940 goedgekeurd en standaard uitgerold als de Autoblindo 40 (AB 40).
Technische verbeteringen
Voor de daadwerkelijke goedkeuring van het ontwerp onderging de AB 40 verschillende aanpassingen op verzoek van het leger. De belangrijkste wijzigingen betroffen onder andere een herontworpen voorkant van de romp, verzonken koplampen onder gepantserde afdekkingen en een verbeterd ventilatiesysteem. Daarnaast kreeg de wagen gegoten spaakwielen en vlakke, kortere spatborden. De eerste serie van 176 voertuigen werd besteld, en de eerste AB 40’s werden in maart 1941 geleverd.
Beschrijving van de Autoblindo 40
De Autoblindo 40 was bewapend met twee 8 mm machinegeweren, gemonteerd in een koepel. De productie van dit model bleef beperkt omdat men al snel behoefte zag aan zwaardere bewapening. Dit leidde tot de ontwikkeling van de Autoblindo 41 (AB 41), die dezelfde structuur behield, maar uitgerust werd met een krachtiger 20 mm autocannon.
Autoblindo 41: De verbeterde versie
De Autoblindo 41, vernoemd naar het jaar van zijn productie (1941), was een verdere ontwikkeling van de machinegeweer-bewapende AB 40. Het voertuig was volledig geklonken en had een vierwielaandrijving en een vierwielstuurinrichting, wat in sommige gevallen problemen veroorzaakte. Opvallend was de toevoeging van vrij roterende reservewielen aan de zijkanten van het voertuig. Deze wielen hielpen de pantserwagen over moeilijk terrein te manoeuvreren en obstakels te overwinnen.
Technische specificaties van de AB 41
De AB 41 had zes versnellingen vooruit en vier achteruit, met een bestuurder aan zowel de voor- als achterkant van het voertuig. Dit betekende dat twee bemanningsleden verantwoordelijk waren voor het besturen van de pantserwagen, afhankelijk van de rijrichting. Het voertuig had een topsnelheid van meer dan 70 km/u (45 mph), met een pantser van 15 mm op de voorste platen. Hoewel het ontwerp over het algemeen goed werd ontvangen, waren er enkele tekortkomingen, zoals de moeilijke toegang tot de motor, een onbeschermde brandstoftank en de krappe eenmanskoepel.
De AB 41 werd echter beschouwd als een van de betere pantserwagens van zijn tijd. Het voertuig werd vooral ingezet voor verkennings- en beveiligingstaken en was uitgerust voor gebruik op zowel wegen als spoorwegen. Sommige exemplaren kregen zelfs speciale aanpassingen, zoals zandbakken en spoorwegafschermers, om objecten van de rails te verwijderen. Deze versie stond bekend als de AB 41 Ferroviaria.
Autoblindo 43: Een verdere evolutie
Naarmate de oorlog vorderde, werd duidelijk dat er behoefte was aan een nog krachtigere pantserwagen. Dit leidde tot de ontwikkeling van de Autoblindo 43 (AB 43), die voorzien was van een 47 mm antitankkanon. Dit model moest de AB 41 vervangen en had als doel effectiever op te kunnen treden tegen vijandelijke gepantserde voertuigen. Helaas werd de verdere productie van de AB 43 verstoord door de Wapenstilstand van Cassibile in september 1943, die leidde tot de Italiaanse overgave en een tijdelijke stopzetting van de productie.
Gevechtshistorie van de Autoblindo-serie
De AB 41 zag actie in verschillende theaters van de Tweede Wereldoorlog, waaronder Noord-Afrika, Joegoslavië, Italië, Hongarije en het Oostfront. De voertuigen werden voornamelijk ingezet door de Italiaanse cavalerie, de Italiaanse Afrika-politie (Polizia dell’Africa Italiana, PAI) en de Bersaglieri-eenheden, een elite-infanterie van het Italiaanse leger.
De organisatie van AB 41-eenheden volgde doorgaans een vast patroon: verkenningsbataljons bestonden uit drie of vier compagnieën, waarbij elke compagnie uit vier pelotons van vier pantserwagens bestond. Dit bracht het totale aantal AB 41’s in een bataljon op 42 tot 56 voertuigen. De pantserwagens bleken bijzonder geschikt voor verkenning, escorte en beveiligingstaken.
Duitse inzet na 1943
Na de Italiaanse overgave in 1943 werden veel van de overgebleven AB 41-voertuigen door de Duitse Wehrmacht in beslag genomen. De Duitsers bouwden ook ongeveer 120 extra voertuigen, die bekend stonden onder de Duitse naam Panzerspähwagen AB41 201(i). Deze voertuigen werden ingezet op verschillende fronten, met name in anti-partizanenoperaties op de Balkan en in andere door Duitsland bezette gebieden.
Technische specificaties van de Autoblindo 40, 41 en 43
| Eigenschap | AB 40 | AB 41 | AB 43 |
|---|---|---|---|
| Massa | 7,518 ton | 7,518 ton | 7,518 ton |
| Lengte | 5,21 meter | 5,21 meter | 5,21 meter |
| Breedte | 1,93 meter | 1,93 meter | 1,93 meter |
| Hoogte | 2,48 meter | 2,48 meter | 2,48 meter |
| Bemanning | 4 (voorste en achterste bestuurder, | 4 (voorste en achterste bestuurder, | 4 (voorste en achterste bestuurder, |
| schutter en commandant) | schutter en commandant) | schutter en commandant) | |
| Bewapening (primair) | 2 x 8 mm Breda machinegeweren | 1 x 20 mm Breda-autokanon | 1 x 47 mm antitankkanon |
| Bewapening (secundair) | 2 x 8 mm machinegeweren | 2 x 8 mm machinegeweren | 2 x 8 mm machinegeweren |
| Snelheid (maximaal) | 78 km/u | 78 km/u | 78 km/u |
| Actieradius | 400 km | 400 km | 400 km |
Conclusie
De Autoblindo 40-, 41- en 43-serie van pantserwagens waren een belangrijke ontwikkeling binnen de Italiaanse oorlogsindustrie. Hoewel de voertuigen enkele tekortkomingen vertoonden, waren ze zeer geschikt voor verkenning en beveiligingstaken, zowel op de weg als op het spoor. De inzet van deze voertuigen tijdens de Tweede Wereldoorlog getuigt van hun veelzijdigheid en effectiviteit in diverse strijdtonelen. Ondanks de verstoring van de productie door de Italiaanse overgave in 1943, bleef de AB 41 in gebruik bij zowel Italiaanse als Duitse troepen.
Bronnen en meer informatie
- Fiat-Ansaldo Autoblindo 40-43 – bron onbekend.
- Fiat L6/40 en zijn varianten, gepantserde voertuigen in de Tweede Wereldoorlog.
- Afbeelding: Autoblinda AB 41 armored car. Public Domain via Wiki Commens
- Oorlogsmaterieel van de Tweede Wereldoorlog – Gepubliceerd archieven.
- Wapenstilstand van Cassibile, historisch overzicht van Italiaanse militaire strategie.
- Panzerspähwagen AB41 201(i), Duitse inzet van Italiaanse pantserwagens na 1943.
- Bronnen Mei1940
