
André-Gaston Prételat (geboren op 14 november 1874 in Wassy, Frankrijk – overleden op 6 december 1969 in Parijs, Frankrijk) was een generaal in het Franse leger. Zijn loopbaan omvatte sleutelmomenten in zowel de Eerste als de Tweede Wereldoorlog, evenals belangrijke bijdragen tijdens de interbellumperiode.
Inhouds opgave
Eerste Wereldoorlog: 1910–1918
Prételat begon zijn militaire loopbaan als militair attaché in Tanger van 1910 tot 1912. Tijdens de Eerste Wereldoorlog bekleedde hij verschillende belangrijke posities. In 1915 was hij stafchef van de 70e Divisie en in 1916 van het XXIIIe Korps. Hij werd later bevelhebber van het 159e Regiment en plaatsvervangend stafchef van het Franse Vierde Leger onder leiding van generaal Henri Gouraud.
Aan het einde van de oorlog werd Prételat benoemd tot stafchef van het leger dat de Elzas bezette. Dit gebied, dat na de oorlog opnieuw door Frankrijk was geannexeerd, vormde een strategisch belangrijke regio.
Interbellumperiode: 1918–1939
Na de Eerste Wereldoorlog keerde Prételat terug naar de Franse koloniale gebieden, waar hij diende als stafchef in het Levant van 1919 tot 1923. Vervolgens werkte hij vier jaar als stafchef voor generaal Gouraud. Daarna kreeg hij verschillende bevelsposities, waaronder commandant van de Eerste Divisie (1927–1930), het Elfde Militaire District (1930) en de Parijse Militaire Regio (1930–1934).
Vanaf 1934 maakte hij deel uit van de Franse Hoge Oorlogsraad. In deze functie speelde hij een belangrijke rol in de voorbereiding van Frankrijk op een mogelijke oorlog met Duitsland. In 1938 werd hij benoemd tot commandant van het Tweede Leger. Tijdens een militaire oefening in datzelfde jaar waarschuwde Prételat voor de zwakke punten in de verdediging van de Ardennen, een voorspelling die later van grote betekenis zou blijken tijdens de Duitse invasie in mei 1940.
Tweede Wereldoorlog: 1939–1940
Het Saaroffensief
Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog uitte Prételat zijn bezorgdheid over de Franse oorlogsstrategie. Hij was een van de weinige leden van de Hoge Oorlogsraad die openlijk zijn tegenstand uitsprak tegen het betreden van een conflict met Duitsland. Ondanks zijn bezwaren voerde hij zijn bevelen uit en leidde het Franse Tweede Legergroep in een offensief tegen de Duitse Siegfriedlinie in de Saar-regio op 8 september 1939.
Het offensief werd echter na slechts vier dagen stilgelegd door een bevel van de Franse stafchef Maurice Gamelin. Prételat trok zijn troepen terug achter de Maginotlinie, waar zij in afwachting van verdere Duitse acties gestationeerd bleven.
De Slag om Frankrijk
Tijdens de Duitse aanval op Frankrijk op 10 mei 1940 bevond Prételats Tweede Legergroep zich in het noordoosten van het land, langs de Maginotlinie. In de eerste fase van de invasie hield hij zijn troepen terug om hun krachten te sparen. Toen echter duidelijk werd dat de Duitse opmars in het noordwesten ernstig terreinwinst boekte, verplaatste Prételat versterkingen naar kritieke frontlinies. Tegen eind mei had hij 20 van zijn 30 divisies naar het noordwesten gestuurd.
Op 26 mei waarschuwde hij voor de uitputting en kwetsbaarheid van de Franse eenheden die zich ten westen van zijn positie bevonden. Hij verzocht om toestemming voor een tactische terugtrekking, maar dit werd geweigerd. Uiteindelijk werd zijn legermacht op 12 juni bevolen zich terug te trekken, maar op dat moment was het te laat. Duitse troepen omsingelden de eenheden van het Tweede Legergroep, ondanks hevige weerstand van de Franse soldaten.
Zelfs na de officiële Franse overgave op 22 juni 1940 bleven enkele eenheden van Prételats leger nog korte tijd weerstand bieden. Dit markeerde het einde van zijn actieve rol in de oorlog. Prételat trok zich na de nederlaag terug uit het publieke leven.
Conclusie
André-Gaston Prételat was een ervaren militair leider die zowel in de Eerste als in de Tweede Wereldoorlog een belangrijke rol speelde. Zijn scherpe strategische inzichten, met name zijn waarschuwingen over de zwakheden in de Franse defensieve strategie, werden aanvankelijk genegeerd, maar bleken later van groot belang. Zijn carrière weerspiegelt de uitdagingen waarmee Frankrijk in de eerste helft van de twintigste eeuw werd geconfronteerd, zowel op militair als politiek vlak.
Bronnen en meer informatie
- Afbeelding: indéfinissable, Public domain, via Wikimedia Commons
- Lemay, Benoit. Erich Von Manstein: Hitler’s Master Strategist. Casemate Publishers, 2010, ISBN 978-1-935149-26-2.
- Bronnen Mei1940